Pomimo tego, że Hiszpania nie leży daleko od Polski, istnieją pomiędzy nami pewne różnice, które mogą prowadzić do nieporozumień, szczególnie podczas naszego pierwszego pobytu na Półwyspie Iberyjskim. O czym powinniśmy pamiętać przed wyjazdem do Hiszpanii? Oto 12 najważniejszych kwestii, z którymi warto zapoznać się przed wyjazdem.

 

1. España es diferente – Hiszpania jest różna

España es diferente to powiedzenie, które najlepiej opisuje Hiszpanię. Często myśląc o Hiszpanii wyobrażamy ją sobie tylko w jeden sposób – słoneczną, gorącą, romantyczną, z corridą i flamenco w tle. Otóż Hiszpania jest bardzo zróżnicowana, a przy tym jeszcze ciekawsza.

W zależności od regionu, do którego się wybieramy, zaobserwujemy różne temperamenty mieszkańców, różne akcenty i języki, różne potrawy, różne tradycje, oraz często różnorodny krajobraz. Nie oczekujmy więc, że łatwo będzie nam zobaczyć pokaz flamenco w Galicji czy w Asturias. Ponadto, na corridę nie wybierzemy się w Katalonii i na Wyspach Kanaryjskich, gdzie walki byków są zakazane.

Podczas naszego pobytu możemy też spodziewać się deszczu na północy kraju, zaś na Wyspach Kanaryjskich spotkamy więcej angielskich pubów niż typowych hiszpańskich barów tapas. Należy też zwrócić uwagę na pozostałe języki Hiszpanii – galisyjski, kataloński i baskijski, które w niektórych regionach są częściej używane, niż hiszpański (tzw. kastylijski). Ponadto, Hiszpanie często czują się patriotami regionalnymi, tak więc może się zdarzyć, iż Katalończycy lub Baskowie, których poznamy, nie będą życzyli sobie, abyśmy nazywali ich Hiszpanami (españoles). Uważajmy więc, żeby nikogo nie urazić.

Ważne! Pamiętajmy, że sierpień to czas największych upałów i wielu mieszkańców zamyka na ten okres swoje sklepy czy firmy. Wielu Hiszpanów wyjeżdża na ten czas na urlop lub po prostu odpoczywa z dala od zgiełku i żaru z nieba, dlatego w wielu miastach zastaniemy pustki.

Uważajmy też na kurorty (typu Lloret de Mar, Baleary) – jeśli pragniemy poznać prawdziwą Hiszpanię wraz ze zwyczajami jej mieszkańców, lepiej omijać tego typu miejsca – no chyba że nie przeszkadza nam wszechobecność języka angielskiego i niemieckiego oraz rzeszy zagranicznych turystów.

Jeśli podróżujemy po częściach nieturystycznych, uważajmy aby nie zostać naciągniętym na większą sumę pieniędzy za jakąś usługę tylko dlatego, że jesteśmy turystami. I tak np. unikajmy lokalnych restauracji i barów, które nie zawierają jasno określonego menu z cenami posiłków – wprawdzie możemy zamówić coś, co zaproponuje nam kelner, jednak nie ręczę za wysokość rachunku.

---

2. Święta siesta

Dla nas, Polaków, sjesta (es. siesta) w Hiszpanii może być zwyczajem trudnym do zaakceptowania. Nie jesteśmy przyzwyczajeni do zamkniętych urzędów i sklepów w godzinach popołudniowych. Jednak jadąc do Hiszpanii musimy zaakceptować lokalne zasady.

Siesta to, w pierwotnym znaczeniu, 15-30minutowa drzemka. Jednak w Hiszpanii siesta trwa mniej więcej 3 godziny i stanowi czas odpoczynku od pracy, czas na sen i obiad z rodziną, a często jest też ucieczką od palących upałów. 

Siesta w Hiszpanii odbywa się w godzinach popołudniowych, od około 14.00 do 17.00. W tych godzinach nie wybierajmy się na zakupy, do banku czy urzędu , za to możemy liczyć na to, że wiele spraw załatwimy wieczorem.

---

3. Fiesta do rana 

Fiesta, czyli hiszpańska impreza, zaczyna się późno w nocy i kończy nad ranem. Godziny fiesty są zazwyczaj uzależnione od pór posiłków. Kolacja w Hiszpanii jest stosunkowo obfita i stanowi jeden z najważniejszych posiłków w ciągu dnia, zaś z powodu sjesty i upałów zaczyna się po 21.00 i czasem trwa nawet do godziny 1.00 w nocy. Dlatego też wyjście do barów i klubów w Hiszpanii zaczyna się po godzinie 1.00, zaś fiesta trwa do samego rana (zazwyczaj do godziny 6.00). Niektóre kluby oferują również tzw. after party, czyli kontynuację imprezy w godzinach porannych.

Pamiętajmy, że nie mamy czego szukać w hiszpańskich dyskotekach przed godziną 1.00 w nocy, dlatego jeśli mamy ochotę zacząć imprezę wcześniej, warto zorganizować ze znajomymi spotkanie w domu.

---

4. Pory posiłków

Hiszpanie zaczynają dzień nieco później niż my, ale też później go kończą. Od tego uzależnione są oczywiście pory posiłków.

el desayuno (śniadanie): 07:30 – 09:00

Na śniadanie Hiszpanie jedzą ciastka lub rogaliki, które zazwyczaj zapijają kawą. Pierwsze śniadanie jest wyjątkowo lekkie. Ma to związek z dość późną kolacją, dlatego też Hiszpanie nie czują się głodni o poranku. Czasami Hiszpanie wypijają tylko kawę po drodze do pracy, na którą zatrzymują się w pobliskiej kawiarni (cena kawy od około 1,20€ do ok. 2€).

el almuerzo (drugie śniadanie): około 11.00-11.30

Drugie śniadanie jest również stosunkowo lekkie i składa się z małej przekąski (np. w postaci kanapki lub owoca) oraz kolejnej kawy.

la comida (obiad): od około 14.30 (podczas sjesty)

W tym czasie Hiszpanie starają się, w miarę możliwości, spotkać z rodziną i wspólnie zjeść posiłek. Obiad jest najważniejszym posiłkiem w ciągu dnia i składa się z trzech dań – pierwsze danie (przystawka), drugie danie, oraz deser.

la merienda (podwieczorek, przekąska): w godzinach popołudniowych

Podwieczorek dotyczy przede wszystkim dzieci, które mają okazję zjeść coś słodkiego w drodze ze szkoły.

la cena (kolacja): około 21.00-1.00

Na kolację Hiszpanie zjadają podobne dania, które serwuje się w Hiszpanii na obiad (czyli mięso, ryby, zapiekane warzywa, itp. oprócz paelli, którą serwuje się głównie na obiad). Kolacja zaczyna się bardzo późno i zazwyczaj trwa do ok. 22.00, jednak w zależności od dnia może kończyć się jeszcze później, nawet o 1.00 w nocy.

---

5. Bary tapas

Tradycja barów tapas na pewno Was zachwyci. Hiszpanie przykładają dużą wagę do tego, co jedzą i piją, z tego też względu wypady do barów tapas na pyszne przekąski i dobre wino (tzw. el tapeo) cieszą się ogromną popularnością.

Una tapa to nazwa hiszpańskiej przekąski (np. patatas bravas z sosem serowym, owoce morza, mały kawałek pizzy, oliwki, itp.) którą zapijamy małym kieliszkiem wina/piwa. Bary są często rozlokowane w pobliżu siebie, tak abyśmy mogli przechodzić od jednego do drugiego. Każdy bar serwuje inną przekąskę, która zazwyczaj jest mała, tak abyśmy mogli skosztować jeszcze innych potraw w tym samym lub kolejnym barze.

W wielu barach tapas ma zbyt wielu krzeseł ani ław do siedzenia, są tylko stoliki, przy których stoi się wraz z rodziną lub znajomymi podczas próbowania tapas. Miejsca siedzące nie są zazwyczaj potrzebne, ponieważ zabierają dużo miejsca, zaś nikt nie zostaje w barze tapas długo, jako że są jeszcze inne bary, do których (zgodnie ze zwyczajem) należy się wybrać.

Częsta jest też tradycja zrzucania brudnych serwetek po jedzeniu na ziemię, co ma świadczyć o dobrym jedzeniu serwowanym w danym barze tapas (jeśli na ziemi leży wiele serwetek, znaczy to, że przychodzi do niego wielu ludzi, czyli że dany bar tapas serwuje dobre jedzenie).

---

6. Habla inglés? Języki w Hiszpanii

Kiedy wybieramy się do Hiszpanii, spróbujmy nauczyć się kilku podstawowych zwrotów (powitania, pożegnania, podziękowania, pytanie o cenę/produkt, itp.). Nawet jeśli nie znamy hiszpańskiego, tych kilka zwrotów i słów wypowiedzianych po hiszpańsku może skutecznie przełamać lody w naszych kontaktach z Hiszpanami. Czasami rozmówki hiszpańskie mogą nam się bardzo przydać, bowiem nie wszyscy Hiszpanie są w stanie porozumieć się z nami po angielsku. 

Pamiętajmy też, że w Hiszpanii obowiązują aż 4 oficjalne języki. Oprócz hiszpańskiego (tzw. kastylijskiego) usłyszymy tutaj baskijski, kataloński oraz galisyjski. Do tego dochodzą różne dialekty regionalne. Nie zrażajmy się jednak, jeśli czegoś nie zrozumiemy. Możemy wtedy zapytać:

¿Puede repetir, por favor? – Czy może Pan(i) powtórzyć?

No entiendo. – Nie rozumiem.

¿Puede/Podría hablar más despacio? – Proszę mówić wolniej.

¿Habla inglés? – Czy mówi Pan(i) po angielsku?

---

7. Darse dos besos, czyli jak witają się Hiszpanie

Dwa pocałunki na powitanie i pożegnanie to typowa dla Hiszpanii tradycja, jednakże Hiszpania nie jest jedynym krajem, w którym ludzie witają się w ten sposób. Zwyczaj ten obowiązuje również w Ameryce Łacińskiej, w Quebec, czy też we Francji.

Tradycja pocałunków w oba policzki ma znaczenie typowo symboliczne. W ten sposób witają się kobiety oraz dwie osoby o przeciwnych płciach (kobieta-mężczyzna), zaś pocałunkom może towarzyszyć uścisk dłoni. Przy tym rodzaju powitania obie osoby mogą tylko lekko dotykać się policzkami, lub też delikatnie wykonać gest pocałunku ustami.

Taki typ powitania/pożegnania nie ma znaczenia o podtekście seksualnym, dlatego nie odbierajmy tego gestu jako narzucania się lub przesadnej czułości. Podczas dłuższego pobytu w Hiszpanii będziemy musieli przyzwyczaić się do takiego typu powitania, aby nie wyjść na osoby nieprzyjazne.

---

8. Przemieszczanie się po Hiszpanii – wynajem samochodu, autobusy, pociągi i piesi

Podróżując po Hiszpanii możemy zdecydować się na wynajem samochodu. W niektórych przypadkach (np. na Wyspach Kanaryjskich, gdzie komunikacja miejska jest słabiej rozwinięta) warto jest wypożyczyć samochód na dany okres czasu. Firm oferujących wynajem samochodów jest w Hiszpanii bez liku, szczególnie w miejscach turystycznych, dlatego warto rozejrzeć się za dogodną ofertą. Aby sprawdzić ceny, można też posłużyć się Internetem, np. www.eurocheapo.com. Kiedy prowadzimy samochód w Hiszpanii, miejmy też na uwadze, iż Hiszpanie nie zawsze używają kierunkowskazów (a już szczególnie kierowcy z Ameryki Południowej i Środkowej). Jeśli zaś parkujemy samochód, starajmy się zrobić to na legalnym parkingu. Jeśli jednak nie mamy takiej możliwości, a parkingowy wydaje nam się podejrzany, lepiej zapłaćmy mu te parę centów za parking dla własnego bezpieczeństwa – nigdy bowiem nie wiemy, czy nielegalny parkingowy nie będzie chciał się zemścić „za nasze skąpstwo”. Bądźmy więc ostrożni.

Innym sposobem na przemieszczanie się w Hiszpanii (szczególnie w przypadku większych odległości) jest skorzystanie z przejazdów autokarem. Polecam najpopularniejszego hiszpańskiego przewoźnika o nazwie ALSA (tutaj), który oferuje komfort jazdy, solidność i bezpieczeństwo podróży za rozsądne pieniądze. Na stronie przewoźnika można zakupić bilety online, zaś na hiszpańskich dworcach autobusowych możemy poprosić o kartę stałego klienta, dzięki której możemy liczyć na zniżki. Karta jest warta naszego zachodu szczególnie wtedy, gdy planujemy dłuższy pobyt w Hiszpanii. Bilety możemy zakupić również na dworcach autobusowych, chociaż lepiej jest sprawdzić dostępność wcześniej przez Internet.

Możemy zdecydować się również na przejazd po Hiszpanii pociągiem, chociaż niekiedy bilety są drogie, szczególnie w przypadku szybkich, dalekobieżnych pociągów (AVE), dlatego lepiej jest zakupić je bardzo wcześnie lub też wybrać inny środek transportu. Najpopularniejsze pociągi w Hiszpanii noszą nazwę RENFE. Szybkie, dalekobieżne pociągi to między innymi Renfe-SNCF oraz AVE. Najlepiej jest zakupić bilety przez Internet. Polecam dwie strony internetowe:

es.eurail.com

www.renfe.com

Należy pamiętać, iż piesi w Hiszpanii mają zawsze pierwszeństwo na pasach. Hiszpańscy kierowcy są wyjątkowo kulturalni pod tym względem i praktycznie zawsze zatrzymują się przed przejściem dla pieszych, przy którym ktoś czeka. Oprócz tego istnieje w Hiszpanii zasada, iż można przejść przez pasy na czerwonym świetle na własną odpowiedzialność, o ile nic w tym czasie nie jedzie. Nie powinniśmy dostać za to mandatu, bowiem Hiszpanie wychodzą z założenia, że szkoda czasu czekać na zielone światło, skoro nic nie jedzie.

---

9. Kurorty, hotele, hostele

Jeśli planujemy dłuższe wakacje w Hiszpanii i znamy trochę język hiszpański, dobrze jest spróbować wynająć umeblowane mieszkanie na dany okres czasu (np. tutaj). Możemy skorzystać z ofert biur podróży, dobrze jest jednak zastanowić się nad koniecznością opcji All Inclusive (Todo incluido), szczególnie wtedy, gdy planujemy częste wycieczki po okolicy, bowiem opcja All Inclusive zatrzymuje nas w hotelu na czas wszystkich posiłków.

Jeśli wolimy sami zorganizować sobie wakacje, możemy skorzystać z niektórych stron Internetowych (np. hostelbookers), warto jest jednak przeglądać oferty w trybie Incognito, tak aby wyszukiwarka nie zapamiętała naszych preferencji i nie doliczała dodatkowych opłat przy interesujących nas ofertach. Szczególnie dla młodych dobrą opcją są hostele (niestety, nie wszędzie w Hiszpanii dostępne – na Wyspach Kanaryjskich znajdziemy głównie hotele), inną możliwością są zajazdy, schroniska młodzieżowe (albergues juveniles) i domy pielgrzyma (albegues de peregrinos), które często oferują bardzo niskie ceny. Szczególnie wzdłuż Drogi Świętego Jakuba do Santiago de Compostela jest szansa na tanie i dość dobre noclegi dla pielgrzymów.

---

10. Bankomaty i płatności kartą

Wybierając się na jakiś czas do Hiszpanii (np. na Erasmusa lub kilkumiesięczne wakacje) warto wcześniej otworzyć sobie w Polsce konto walutowe w Euro (bank BZ WBK ma dość sprzyjającą ofertę). Wtedy będziemy mogli pobierać pieniądze z bankomatów w Hiszpanii przy mniejszej prowizji (oczywiście należy wcześniej dokładnie sprawdzić ofertę naszego banku). Możemy też otworzyć sobie konto bankowe w Hiszpanii (przykładowe banki: La Caixa, BBVA, el Sabadell, Bankia, Telebanco, Santander).

Raczej wszystkie bankomaty w Hiszpanii przyjmują zagraniczne karty bankowe. Dla własnego bezpieczeństwa nie pobierajmy na raz ogromnych sum pieniędzy, warto jest jednak pobrać dostateczną ilość pieniędzy na parę dni, tak aby uniknąć wielu prowizji przy wybieraniu pieniędzy każdego dnia.

Bezpieczniej jest również używać bankomatów bezpośrednio dostępnych w bankach niż  tych przy drodze.

Jeśli płacimy kartą w sklepie, czasami będziemy proszeni o okazanie dowodu osobistego lub paszportu. Lepiej też płaćmy kartą w tradycyjny sposób, bowiem o płacenie zbliżeniowe kartą może być ciężko.

---

 11. Hiszpańskie zaczepki

Jeśli jesteś kobietą, szczególnie o jasnej karnacji i jasnych włosach, możesz spodziewać się licznych zaczepek ze strony hiszpańskich mężczyzn. Zazwyczaj nie są oni jednak zbyt nachalni ani niegrzeczni – z ich strony jest to forma drobnego flirtu. Najlepiej jest nie zwracać na nie uwagi (taka reakcja jest zawsze lepsza ze względu na bezpieczeństwo). Poniżej przedstawiam kilka najpopularniejszych hiszpańskich zaczepek:

¡Qué guapa! – Ale piękna!

                               Hostia, ¡qué guapa! – Cholera, ale piękna!

                                Bombón – cacko, slicznotka

                             ¡Hola, bonita! – Cześć, piękna/śliczna!

                             ¡Hola, guapa! ¿Adónde vas? – Część, piękna! Dokąd idziesz?

---

14. Bezpieczeństwo – na co zwrócić uwagę

Pomimo, iż Hiszpania jest stosunkowo bezpiecznym krajem, pamiętajmy o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.

1. Numer alarmowy:  112

2. Uwaga na zatłoczone miejsca typu metro – można zostać ofiarą kradzieży kieszonkowej, szczególnie jeśli zwracamy na siebie uwagę jako turyści.

3. Starajmy się nie korzystać z przydrożnych bankomatów – jeśli mamy taką możliwość, używajmy tych, które znajdują się w bankach.

4. Unikaj ludzi, którzy chcą wręczyć Ci jakiś przedmiot, np. kwiat. W większości przypadków są to Cyganie, którzy będą chcieli za to otrzymać jakąś zapłatę.

5. Unikaj osób, które proszą o Twój podpis, rzekomo na szczytny cel.

6. Unikaj ciemnych zaułków oraz opuszczonych ulic. Zawsze staraj się wracać główną ulicą oraz często uczęszczanymi drogami.

7. Wynajmując samochód, nie zostawiaj w nim nic na widoku, aby nie kusić potencjalnego złodzieja.

8. Staraj się nie zabierać zbyt dużo bagażu ani nie wyglądać na zagubionego, aby nie przyciągać uwagi.

9. Trzymaj torebkę blisko przy siebie, szczególnie w miejscach turystycznych i zatłoczonych.

10. Nie podawaj zbyt szczegółowej informacji obcym o miejscu swojego pobytu.

11. Za picie alkoholu na plaży może grozić mandat. Nie kupujmy też nic na plaży od przechodnich sprzedawców, bowiem handel w tym miejscu jest zabroniony.

12. Opalanie topless na plaży nie jest zakazane, jednak zwracajmy najpierw uwagę na to, czy w danej sytuacji nam przystoi.

13. Podróżując z psem, naszym obowiązkiem jest sprzątanie po nim.

14. Miejsca, gdzie obowiązuje zakaz palenia: bary, restauracje, dyskoteki, tarasy, lotniska, szkoły, budynki ochrony zdrowia, park zabaw dla dzieci. Gdzie można palić: kasyna, niektóre hotele, uniwersytety (w miejscach przeznaczonych do palaczy), stadiony i areny do walki byków bez dachu.

15. Nie kupujmy podrabianych torebek/przedmiotów znanych marek od przydrożnych sprzedawców (zazwyczaj ciemnoskórych) – taki zakup może grozić wysokim mandatem.

16. Ambasada RP w Madrycie: www.madryt.msz.gov.pl. Warto zapisać sobie wcześniej numery telefonów: Patrz TUTAJ.