1. Informacje podstawowe

 

Powierzchnia: 48.442 km²

Ludność: 9.956.648

Stolica: Santo Domingo

Języki: hiszpański (oficjalny), angielski, francuski dialekt z Haiti

Klimat: tropikalny wilgotny, z wysokimi temperaturami przez cały rok. Średnia temperatura roczna: 28°C

Waluta: Peso Oro Dominicano

Religia: 65% katolicy, 18 % ewangelicy, 12% niewierzący, 5% inne religie

 

 2. Historia wyspy w skrócie

Epoka prekolumbijska

Wyspa, na której obecnie mieści się Republika Dominikany, została początkowo zamieszkana przez plemię Tainów (około 600 r.n.e.). Przed przybyciem Krzysztofa Kolumba wyspa nosiła aż dwie nazwy nadane jej przez Tainów: Quisqueya („matka wszystkich ziem”) oraz Haiti („ziemia wysokich gór”).

Epoka kolonialna (1492-1821)

Krzysztof Kolumb dotarł na wyspę 5 grudnia 1492 roku podczas swojej pierwszej podróży (było to pierwsze miejsce w Ameryce, które odkrył). Wyspa Haiti, na której mieści się obecnie Republika Dominikany, została nazwana przez Kolumba La Española (czyli Hispaniola, tłumacząc dosłownie: Mała Hiszpania), i mimo iż w Polsce przyjęła się później nazwa Haiti, w wielu krajach świata wciąż obowiązuje nazwa Hispaniola.

Stolica Dominikany, Santo Domingo, została założona już w 1496 stanowiąc pierwszą europejską osadę w Ameryce.

Wyspa szybko zyskała nowych mieszkańców, między innymi czarnych niewolników z Afryki i osadników z Francji. Po serii powstań, zachodnia część wyspy Saint-Domingue wyodrębniła się jako nowe państwo i przyjęła nazwę Haiti. W latach 1821-1843 Haiti sprawowało kontrolę nad Dominikaną, jednak już w 1844 roku Republika Dominikany wywalczyła niepodległość. Niestety, nie na długo. Po seriach wojen z Haiti, Dominikana ponownie została zajęta przez Hiszpanię, a później przez Stany Zjednoczone.

Jednym z najtrudniejszych momentów w historii Dominikany była dyktatura generała Rafaela Trujillo (od 1930 do 1961 roku, kiedy to Trujillo zginął w zamachu). Jego rządy charakteryzowały się wyjątkową brutalnością, licznymi mordami na opozycjonistach (np. słynne morderstwo sióstr Maribal), na robotnikach afrykańskich oraz wszelkich przeciwnikach dyktatora.

3. Główne atrakcje turystyczne

Santo Domingo

Stolica wyspy oferuje wiele atrakcji turystycznych, między innymi część pokolonialną miasta zwaną Zona Colonial. Oprócz tego warto zobaczyć el Alcázar de Colón, czyli pałac spadkobiercy Krzysztofa Kolumba, Diega. Mieści się on na końcu ulicy Calle de las Damas, jednej z ważniejszych ulic Santo Domingo. La Catedral de Santo Domingo jest również warta uwagi, szczególnie ze względu na historię, jest bowiem najstarszą katedrą zbudowaną w Nowym Świecie. Jeśli chcemy zobaczyć nową część stolicy, warto pójść na El Malecón, czyli pasaż nadmorski przy którym mieszczą się główne hotele, dyskoteki, bary i restauracje miasta. Na sam koniec można pójść do Acuario Nacional, w którym możemy oglądać morskie zwierzęta.

 

Caño Estero Hondo (Parque Nacional de Montecristi)

Znajdujące się w części północnej kraju mokradło wchodzi w część Parku Narodowego Montecristi i jest jedną z głównych atrakcji wyspy.

 Cayos los Siete Hermanos

Siedem małych wysp (Monte Grande, Monte Chico, Arena, Terrero, Ratas, Muertos, Toruru) charakteryzujące się bogatą fauną morską oraz rafą koralową.

Punta Cana (z plażą Bávaro), Playa del Morro

Wymienione plaże są jednymi z najważniejszych na Dominikanie.

 

Wyspa Cayo Levantado

Charcos de Damajagua

Kilkadziesiąt wodospadów różnej wielkości są jedną z najważniejszych atrakcji regionu Puerto Plata.

 

Isla Cabritos

W wolnym tłumaczeniu nazwa oznacza „wyspę koźlątek” i jedną z najpiękniejszych wysp należących do Republiki Dominikany.

Miasteczko Altos de Chavón

To znajdująca się w regionie La Romana rekonstrukcja średniowiecznego miasteczka w stylu europejskim. Atrakcja wybudowana i otwarta dla turystów dopiero w 1982 roku.

 

 Isla Saona

Wyspa Saona w wielu rankingach uznawana jest za najpiękniejszą wyspę należącą do Dominikany. Charakteryzuje się białymi plażami z czystą, lazurową wodą.

 

4. Kuchnia

Kuchnia Republiki Dominikany jest kuchnią kreolską. Oznacza to, iż łączy w sobie wpływy europejskie, afrykańskie i regionalne. Chociaż kraj jest dość mały, każdy region może poszczycić się innymi przysmakami. Główną charakterystyką kuchni dominikańskiej jest jej pożywność, z tego też względu wielu uważa, że nie jest ona zbyt dietetyczna. Pomimo różnych opinii faktem jest, iż kuchnia Dominikany oparta jest na warzywach i owocach, ryżu, mięsie, fasolach, rybach i owocach morza. Charakterystyczne jest też częste zastosowanie kokosa. Najpopularniejszym posiłkiem w wielu dominikańskich domach jest danie z białego ryżu, fasoli i duszonego mięsa, do czego dodatkiem są sałatki (np. ensalada verde / ensalada rusa) i platany.

Platany są jedną z podstaw kuchni dominikańskiej. Przygotowuje się je na wiele sposobów i dodaje np. do wędlin lub jajek. Jednym ze sposobów ich przygotowania są grzanki z platanów, tzw. tostones. Znana jest też potrawa o nazwie mangú, czyli puré z platana.

 

Najbardziej znane potrawy kuchni dominikańskiej:

Moro – danie z fasoli, ryżu i duszonego mięsa.

Sancocho – potrawa występująca w różnych formach również w innych częściach Ameryki Łacińskiej. Jest to zupa z mięsa, różnych warzyw, czasem również z dodatkiem awokado.

 

 Locrio – danie podobne do hiszpańskiej paelli. Dodatkiem mogą być przeróżne owoce morza.

Yaniqueques dominicanos – placuszki z mąki pszennej.

Bollitos de Yuca – danie pochodzenia indiańskiego (pierwsi przygotowywali je Majowie i niektóre plemiona Ameryki Łacińskiej). Są to kuleczki z juki nadziewane serem, wypieczone na patelni.

Habichuelas con dulce – ten bardzo znany dominikański deser przygotowuje się z kremu z fasoli, mleka, cukru i rodzynek. Jest to typowy deser okresu Wielkiego Tygodnia.

Jalao – deser w formie kuleczek przygotowany z kokosa i innych dodatków.

 Przepisy kuchni dominikańskiej znajdziecie TUTAJ. 

5. Gospodarka

Gospodarka Republiki Dominikany jest jak dotychczas dziewiątą największą gospodarką Ameryki Łacińskiej zaraz po Brazylii, Meksyku, Argentynie, Kolumbii, Wenezueli, Chile, Peru i Ekwadorze. Ekonomia kraju oparta jest głównie na rolnictwie, handlu zagranicznym, usługach, górnictwie, przemyśle i turystyce. Te dwa ostatnie sektory są jednocześnie najbardziej rozwijającymi się w ostatnich latach.

PKB na głowę    5 879,00 USD ‎(dane z roku 2013)

 

 

6. Język hiszpański na Dominikanie

Polecam poniższe wideo tym, którzy chcieliby posłuchać języka hiszpańskiego z Dominikany:

Hiszpański na Dominikanie różni się od klasycznego castellano zarówno pod względem akcentu, jak i słownictwa. Język ten jest odmianą hiszpańskiego karaibskiego, ponadto różni się w pewnym stopniu w zależności od regionu Dominikany (istnieją np. znaczne różnice pomiędzy językiem ludności z północy wyspy – z regionu Cibao, a językiem ludzi z południa oraz z Santo Domingo).

Różnice te wynikają w znacznym stopniu z licznych wpływów przeróżnych kultur mających ze sobą styczność w obszarze Morza Karaibskiego (wpływ na język ludności tubylczej, Afrykańczyków, Hiszpanów, Francuzów, obecnie ogromne znaczenie języka angielskiego).

5 najważniejszych cech charakterystycznych dla hiszpańskiego z Dominikany:

– użycie archaizmów (arcaísmos), np. anafe, bregar, carátula.

– użycie indygenizmów (indigenismos), czyli słów pochodzących z języków indiańskich,.

– fenomen zwany seseo – nie występuje rozróżnienie pomiędzy dźwiękami /s/ i /Ө/. Tak więc słowo zapato brzmi jak /sapato/ a nie /Өapato/, zaś cebolla jak /seboʎa/, a nie /Өeboʎa/.

 – yeísmo – brak różnicy w wymawianiu ll oraz y.

– skracanie słów oraz przydech (aspiración).

Przykłady wyrażeń i słów typowych dla hiszpańskiego dominikańskiego:

Wyrażenia/słowo	Tłumaczenie
¿Cómo tu ta?	Jak się masz (¿Cómo estás?)
Aplatanao	Osoba małej wiedzy
Bandera dominicana	Ryż, mięso i fasola (dosł.: flaga Dominikany)
Buquí	Ktoś, kto dużo je
Canillas	Chude nogi
Chele	Centavo (moneta)
Chichi	Noworodek
Colmado	Mały sklep, w którym znajdziemy prawie wszystko
Concho	Samochód służący do przewożenia większej ilości ludzi
Con-con	Przypalony ryż
¿Dímelo?	Jak się masz?
Grillo	Brzydka kobieta
Guagua	Autobus
Guapo	Obrażony, zły
Jablador	Ktoś, kto kłamie
Caco	Głowa
Yumo	Libacja, pijaństwo
Mamacita	Piękna kobieta
Chamaquito	Małe dziecko
Motoconcho	Motor taxi
Pana	Przyjaciel, kolega
Papaupa	Ważna osoba
Pariguayo	Głupiec
Pica-pollo	Pieczony kurczak
Comer boca	Wtrącać się  (nie w swoje sprawy)
Prieto	Czarny, Murzyn
Quedao	Niemodny
Tiguere	Osoba posiadająca obszerną wiedzę o życiu
Crema y nata	Ludzie z wyższych sfer, bogaci
Vaina	Rzecz, lub też w pytaniach: Que vaina e? – Co się dzieje? W czym problem?
Una fría	Piwo
Tolete	Odważny, męski
Tiguere/Tigre	Młody, zręczny chłopak

 Więcej wyrażeń znajdziecie TUTAJ. 

7. Ciekawostki o Dominikanie

– La Rosa de Bayahibe – roślina z rodziny kaktusowatych o pięknych jasnoróżowych kwiatach, charakterystyczna również ze względu na liście rzadko występujące u kaktusowatych. Roślina rośnie tylko na Dominikanie w okolicy miejscowości Bayahibe. Nigdzie indziej jej podobno nie spotkamy.

 

– W Santo Domingo często brakuje prądu i wody, do czego mieszkańcy są już przyzwyczajeni. Przerwanie dostępu elektryczności czy wody nie trwa zazwyczaj bardzo długo, jednak mieszkańcy zaopatrzeni są we wszelkie bezpieczniki, akumulatory i przełączniki, a także świece i dzbany z wodą.

Dlatego też znanym hiszpańskim słowem z Dominikany jest słowo apagón oznaczający brak elektryczności.

– Na Dominikanie nie może zabraknąć tzw. colmados, czyli małych supermarketów, w których można kupić praktycznie wszystko. Znajdują się one w każdej dzielnicy, i są ważnym elementem życia na wyspie. Wieczorem sklepy służą za rozrywkę dla okolicznych mieszkańców, jako że mają w zwyczaju puszczać głośną muzykę z Dominikany, ku uciesze całej społeczności.

   

– Odpowiadając na pytania, mieszkańcy często dodają wpierw „eh”, a następnie resztę zdania, np.:

– Cómo te llamas? – Eh, Juan. 

– Podobno bardzo często w języku Dominikańczyków można zauważyć fenomen zwany pleonazmem, czyli obie części wypowiedzianego zdania zawierają te same treści (np. cofać się do tyłu). Oto kilka przykładów wprost z Dominikany:

La niña hembra / el niño varón

Yo lo ví con mis propios ojos

Yo se lo digo personalmente yo

Sube pa’ arriba / baja pa’ bajo 

– Kiedy Dominikańczycy wchodzą do jakiegoś domu, często zadają pytanie ¿Qué me guardaron? czyli Co dla mnie zostawiliście/ Co dla mnie zostało? 

– Często powtarzają kilkakrotnie słowa Sí oraz No. Tak więc odpowiedź „tak” będzie zazwyczaj brzmiała: sisisi, a „nie”: nonono.

– Kiedy zapukamy w drzwi toalety, i ktoś jest w środku, nie usłyszymy, że jest zajęte (ocupado), ale hay gente! czyli „są ludzie”.

– Mówiąc o zagranicy, rzadko mówi się el extranjero, ale los países (czyli kraje). Np.: Llegó Juan de los países. – Juan przyjechał „z krajów”.

– Mówiąc o swoim kraju – Dominikanie, często używa się słowa Allá (tam).

– Na imprezie prosząc DJ’a o zagranie ulubionej piosenki, zazwyczaj nie podaje się tytułu, ale nazwisko artysty oraz numer piosenki z płyty.