Znajomość hiszpańskich liczebników, czyli numerales, może nam się przydać w każdej sytuacji, dlatego dzisiejszy wpis poświęcam w całości królowej nauk – matematyce 🙂

---

LICZEBNIKI GŁÓWNE I PORZĄDKOWE / NUMERALES CARDINALES Y ORDINALES

1. Na początek od jeden do dziesięć 🙂

Zero to po hiszpańsku cero [sero] 🙂

Pamiętaj, że liczebniki uno, primero oraz tercero zmieniają swoją formę przed rzeczownikiem na un, primer, tercer. Uno występuje również w roli rodzajnika nieokreślonego:

• Hoy ha sido un día muy agitado para mí. – Miałem dzisiaj bardzo burzliwy dzień.
• Un chico ha comprado diez kilos de azucar. – Jakiś chłopak/Jeden chłopak kupił 10 kg cukru.
• ALE: Uno de los chicos / una de las chicas ha sido muy amable conmigo. – Jeden z chłopców / Jedna z dziewczyn był(a) dla mnie bardzo miły(a).
• Hoy ha sido el primer día de rodaje de la nueva serie. – Dzisiaj był pierwszy dzień kręcenia nowego serialu.

Znajomość dziesięciu pierwszych liczebników porządkowych jest bardzo ważna. Poniżej przedstawiam kilka przykładowych zdań z ich użyciem:

• Vivo en la segunda/tercera/quinta planta. – Mieszkam na drugim/trzecim/piątym piętrze.
• ¿Qué tal tu primer día de trabajo? – Jak tam twój pierwszy dzień w pracy?
• Llegué tercero a la meta. – Dotarłem do mety jako trzeci.
• Fue la primera vez que la vi. – Widziałem ją po raz pierwszy.

---

2. Jeśli już opanowaliście pierwsze dziesięć liczebników w języku hiszpańskim, czas na kolejne:

Jak zapewne już zauważyliście, wszystkie dziesiątki oprócz veinte (20) łączy się z jednostkami za pomocą spójnika y. W drugiej dziesiątce (20) „e” zamienia się na „i” (veinte->venti) i zapisuje łącznie z kolejną cyfrą (tylko pełna liczba 20 zapisana jest jako veinte):

• Treinta y seis – Trzydzieści sześć.
• Cincuenta y cinco – Pięćdziesiąt pięć.
• Veintiséis – Dwadzieścia sześć.
• Veintinueve – Dwadzieścia dziewięć.

---

 3. A teraz do miliona:

Milliard to mil millones. 

Chociaż wypisałam Wam wszystkie liczby porządkowe, to w mowie nieformalnej używa się tylko 10 pierwszych. Dla pozostałych liczb częściej używamy liczebników głównych w roli porządkowych, np.:

• Vivo en la planta veintiuno. – Mieszkam na dwudziestym pierwszym piętrze.
• el siglo veinte – dwuedziesty wiek (ALE: el siglo primero – pierwszy wiek)
• capítulo doce – dwunasty rozdział
• Alfonso Trece – Alfons XIII
• Juan Veintitrés – Jan XXIII (ALE: Felipe Segundo – Filip II)

Pełne setki od 200 do 900 mają także formę żeńską, tak więc używamy również: doscientas, trescientas, cuatrocientas, itd. Na przykład: 

• doscientas muchachas – dwieście dziewczyn
• quinientas pesetas – 500 peset

Formy cien używamy tylko i wyłącznie wtedy, gdy występuje ona samodzielnie, gdy zaś pojawia się z innymi liczebnikami, przyjmuje formę ciento:

• Cien años de soledad – Sto lat samotności
• ciento veinte páginas – Sto dwadzieścia stron

Liczebniki ciento oraz mil występują także w liczbie mnogiej. Funkcjonują wtedy jako rzeczowniki i łączą się z innymi wyrazami za pomocą przyimka de:

• Cientos de personas – Setki osób
• Miles de libros – Tysiące książek

Liczebnik millón występuje zawsze jako rzeczownik i posiada liczbę mnogą (millones). Łączy się z rzeczownikami za pomocą przyimka de:

•  Un millón de kilómetros – Milion kilometrów
• Tres millones de habitantes – Trzy miliony mieszkańców

---

No dobrze, ale jak rozmawiać po hiszpańsku o cenach i zarobkach? Oto przykłady typowych zdań:

• Gano mil euros al mes. – Zarabiam tysiąc euro na miesiąc.
• Mi mujer gana tres mil quinientos euros al mes. – Moja żona zarabia 3500 euro na miesiąc.
• El país ha perdido 10 mil millones de euros por la crisis. – Kraj stracił przez kryzys dziesięć miliardów euro.
• Pagué 54,89 euros (cincuenta y cuatro euros con ochenta y nueve céntimos) en el supermercado. – Zapłaciłem w supermarkecie 54 euro i 89 centów.

 

 

---

Polecam poniższe nagranie, aby posłuchać brzmienia nowo poznanych liczb:

---

Wiele liczebników głównych funkcjonuje jako rzeczowniki i nie zmienia swojej formy. Aby je utworzyć, należy tylko dodać rodzajnik męski:

el nueve – dziewiątka

el cinco – piątka

Niektóre liczebniki zmieniają jednak swoją formę, są to:

la decena – diesiątka

la docena – dwunastka, tuzin

la veintena – dwudziestka

la treintena – trzydziestka

la cuarentena – czterdziestka

la cincuentena – pięćdziesiątka

el centenar / la centena – setka

el millar [mijar] – tysiąc

---

LICZEBNIKI MNOŻNE / NUMERALES MULTIPLICATIVOS

Liczebniki mnożne to wszystkie te, które w języku polskim brzmią „podwójny, potrójny”, itd. lub też „dwa razy, trzy razy”, itd. Po hiszpańsku są to:

2 doble / duplo, -a

3 triple / triplo, -a / tríplice

4 cuádruple / cuádruplo, -a

5 quíntuplo, -a

6 séxtuplo, -a

7 séptuplo, -a

8 óctuple / óctuplo, -a

9 nónuplo, -a

10 décuplo, -a

11 céntuplo, -a

Oprócz nich można użyć również częstszej formy opisowej, czyli: dos veces (dwa razy), tres veces (trzy razy), cuatro veces (cztery razy), itd. Powszechnie stosowane liczebniki mnożne w języku hiszpańskim to doble oraz triple. 

---

LICZEBNIKI UŁAMKOWE / NUMERALES FRACCIONARIOS

Liczebniki ułamkowe posiadają rodzaj męski i żeński oraz liczbę mnogą:

Aby przeczytać ułamek, pierwszą cyfrę przeczytamy jako zwykły liczebnik główny (dos, cinco, itp.), zaś następna liczba to powyższy liczebnik ułamkowy (medio, tercio, quarto, itd.). Przykłady najpopularniejszych ułamków:

1/2 un medio

1/3 un tercio

1/4 un cuarto

2/3 dos tercios

3/4 tres cuartos

5/10 cinco décimos

8/11 ocho onceavos

6/12 seis doceavos

9/13 nueve treceavos.

Aby utworzyć ułamki dziesiętne należy użyć liczebników porządkowych w formie żeńskiej (décima, milésima, diez milésima, centésima, millonésima, itd.):

3,48     tres y cuarenta y ocho centésimas

lub:    tres enteros y cuarenta y ocho centésimas

lub:       tres coma cuarenta y ocho

1,01     uno y una centésima

lub:      un entero y una centésima

lub:      uno coma cero uno

---

DODAWANIE, ODEJMOWANIE, MNOŻENIE, DZIELENIE

Na koniec pokażę Wam, jak po hiszpańsku „wykonujemy” podstawowe obliczenia:

1. DODAWANIE (LA SUMA):

2 + 2 = 4    to:  dos más dos son cuatro

Czyli znak + (plus) czytamy jako MÁS, zaś znak = (równa się, wynosi) jako SON.

2. ODEJMOWANIE (LA RESTA):

10 – 5 = 5    to:  diez menos cinco son cinco

Znak – (minus) to po hiszpańsku MENOS. 

3. MNOŻENIE (LA MULTIPLICACIÓN):

7 x 2 = 14    to: siete por dos son catorce

Znak mnożenia (x) czytamy jako POR.

 4. DZIELENIE (LA DIVISIÓN):

8 : 2 = 4      to: ocho entre dos son cuatro

Znak dzielenia (:) czytamy jako ENTRE. 

---