Z pewnością opanowanie hiszpańskiego czasownika BYĆ jest dla studentów nie lada wyzwaniem. W przeciwieństwie do języka polskiego, możemy wyróżnić aż dwie jego formy: SER i ESTAR.

1. Różnica pomiędzy SER i ESTAR

ESTAR

Odmiana (Presente de Indicativo):

Czasownik ten służy do określenia:

• Cech przejściowych (które mogą przeminąć, zniknąć) lub nabytych (które nie są typowe dla danej osoby/ rzeczy lub są nieodwracalne)

Hoy Juan está triste. – Dzisiaj Jan jest smutny (akurat dzisiaj, ale jutro już będzie wesoły)

El niño está enfermo. – Dziecko jest chore. (ale wyzdrowieje, choroba – stan przejściowy)

Uwaga! Dany przymiotnik może wystąpić zarówno z ESTAR jak i SER, od mówiącego zależy, co chce podkreślić: cechę stałą (ser) czy przejściową (estar). Wybór czasownika może wpłynąć tez na znaczenie przymiotnika.

Carmen es simpática. – Carmen jest mila. (jej ogólna, stała cecha)

Carmen está simpática. – Carmen jest (dzisiaj wyjątkowo) mila. (nie jest to jej stała cecha, po prostu dziś jest mila, zazwyczaj taka nie jest).

Marta es guapa. – Marta jest ładna. (jest ogólnie ładna, uchodzi za ładna dziewczynę)

Marta está guapa. – Marta ładnie (dziś) wygląda. Jest atrakcyjna.

Pablo es malo. – Paweł jest zły. (ma zły charakter)

Pablo está malo. – Paweł jest chory.

• Położenie określonych osób lub przedmiotów (porównaj z HABER); rzeczowniki są wtedy poprzedzone rodzajnikiem określonym (el, la, los, las), zaimkiem wskazującym (este, ese, aquel, aquella, esta, esa) lub dzierżawczym (mi, mis, tu, tus, su, sus, nuestros, nuestras, nuestro, nuestra, etc.); szyk zdania może być dowolny:

 

En el patio están mis hermanos. – Na podwórku są moi bracia.

 

• Pozycję, w jakiej znajduje się dana osoba.

El profesor está de pie. – Nauczyciel stoi.

• Wyraża stan, zachowanie, postawę:                                                                

Estoy muy bien. – Czuje się bardzo dobrze / Mam się bardzo dobrze.

Estamos de buen humor. – Jesteśmy w dobrym humorze/nastroju.

• ESTAR występuje w różnych wyrażeniach, np.: 

Estoy de viaje. – Jestem w podróży.

Está de vacaciones. – Jest na wakacjach.

• Do określenia temperatury, daty, pory roku:

Estamos a 10 grados sobre cero. – Mamy 10 stopni powyżej zera.

Estamos a 30 de enero. – Mamy 30 stycznia.

 

 

 SER

Odmiana (presente de indicativo):

Ten czasownik służy do wyrażania cech stałych, takich jak:

• Cechy fizyczne i psychiczne

Tu jardín es bonito. – Twój ogród jest ładny.

• Zawód i zajęcie

Soy camarero. – Jestem kelnerem.

• Przynależność i wyznanie

Este coche es de María. – Ten samochód jest Marii.

Es católico. – Jest katolikiem.

• Pochodzenie
  

Soy de Polonia. – Jestem z Polski. (SER DE – być, pochodzić z )

• Materiał

Esta cartera es de piel. – Ta teczka jest ze skóry.

• Służy do informowania

Es un edificio antiguo. – To jest stary budynek.

• Wyraża przeznaczenie

Estas flores son para ella. – Te kwiaty są dla niej.

• Ser = celebrarse (świętować, celebrować)

La fiesta es en casa de Carmen. – Przyjęcie jest u Carmen.

• Określa czas, porę roku i dnia, datę

Son las dos. – Jest druga.

Es invierno. – Jest zima.

Es temprano. – Jest wcześnie.

Fue en 1999. – To było w roku 1999. (czas przeszły)

 

 

2. SER i ESTAR: zmiana znaczenia w zależności od wyboru czasownika:

 

ser guapo – być ładnym / przystojnym

estar guapo – być atrakcyjnym (fizycznie), ładnie wyglądać w konkretnym momencie

ser malo – być złym (z charakteru)

estar malo – być chorym, źle się czuć

ser listo – być sprytnym, bystrym

estar listo – być gotowym/przygotowanym

ser loco – być wariatem (mieć problemy psychiczne)

estar loco – być zmariowanym, szalonym

ser rico – być bogatym

estar rico – być smacznym (o potrawie)

ser bueno – być dobrym (człowiekiem)

estar bueno – być zdrowym

ser negro – być czarnym (o kolorze)

estar negro – być rozzłoszczonym

ser joven – być młodym

estar joven – wyglądać młodo

ser católico – być katolikiem/ być uczciwym, prawym (np. o jakimś interesie, biznesie)

estar católico – czuć się dobrze

3. Spróbuj teraz sam. Wybierz odpowiedni czasownik “być” i wpisz go w odpowiedniej osobie:

1. ……………. verano y ……………… (yo) de vacaciones en Grecia.
2. En la calle …………………………………. el señor García.
3. María ……………………………. una chica muy simpática por eso me gusta salir con ella.
4. Yo ……………………… de Alemania pero ahora …………………………… en Francia.
5. En la oficina …………………………………… mi jefe. Él ………… muy trabajador.
6. Ya ………………………. las tres. – Jest już trzecia.
7. Esta chica ………………….. mala.
8. Estas casas ……………………….. en el centro de la ciudad. Una ……………… de mi amiga, y la otra ……………………. de mi tía.
9. …………………….. loca! Sales con amigos todas las noches!
10. Hoy……………………………. muy guapa, Lola! Me gusta mucho tu vestido!
11. ………………………… un poco mal, creo que me quedaré hoy en casa.
12. Gracias por la comida, ……………………….. muy rica!